Monsoon 2024 मान्सुन हा भारतासह पूर्व आशियातील बहुतेक देशांसाठी अत्यंत महत्त्वाचा हवामान घटक आहे. मान्सुनच्या आगमनावर शेतीसह देशाची अर्थव्यवस्थाही अवलंबून असते. त्यामुळेच त्याची चिन्हे आणि वेळापत्रक यांकडे सर्वांचेच लक्ष लागलेले असते. या वर्षी केरळमध्ये मान्सुनचा आगमन होण्याची अपेक्षा आहे तर महाराष्ट्रात त्याचे आगमन काही दिवसांनंतर होईल.
मान्सुन हा एक नैसर्गिक हवामान प्रक्रिया आहे. उष्ण वायुप्रवाहांमधील बदल आणि त्यांचे हालचाल यामुळे मान्सुन निर्माण होतो. उत्तर गोलार्धातील उष्ण हवेचा प्रवाह समुद्राकडून भूमीकडे वाहायला लागतो आणि त्यामुळे मुसळधार पावसाची निर्मिती होते. या प्रक्रियेला मान्सुन म्हणतात.
भारतात दरवर्षी जूनपासून सप्टेंबरपर्यंत मान्सुन पावसाचा काळ असतो. मान्सुनची सुरुवात केरळमधून होते आणि तो क्रमाक्रमाने देशभर पसरत जातो. पहिल्या टप्प्यात केरळसह कोकण किनारपट्टीवर मान्सुनची सुरुवात होते. यानंतर तो गुजरात, महाराष्ट्र आणि मध्य प्रदेशात पोहोचतो.
भारतीय हवामान खात्याकडून वेळोवेळी मान्सुनच्या आगमनाची अंदाजे तारखा कळवली जाते. ती अनेक निरीक्षणांवरून ठरवली जाते. या वर्षी केरळमध्ये अंदाजे ख तारखेला तर महाराष्ट्रात य दिवशी मान्सुनचा आगमन होण्याची अपेक्षा आहे.
मान्सुनमुळे मोठ्या प्रमाणावर पाऊस पडतो. त्यामुळे शेतीसाठी आवश्यक पाणी मिळते. शेतकऱ्यांना पिकांच्या लागवडीला सुरुवात करता येते. मात्र कधी कधी अतिवृष्टीमुळे नुकसानही होते. त्यामुळे योग्य निरीक्षण आणि खबरदारी घेणे गरजेचे असते.
मान्सुनच्या येण्याची वेळ आणि त्याचा प्रभाव ही नेमकेपणाने सांगणे अवघड असले तरी त्याच्या अंदाजावरून आपण आपली तयारी करू शकतो. शेतकरी, शासकीय यंत्रणा, उद्योगसमूह सर्वांनाच त्याची उपयुक्तता असते. त्यामुळेच हवामान खात्याकडून या संदर्भातील माहिती प्रसिद्ध केली जाते आणि नागरिकांनी त्याकडे गांभीर्याने लक्ष द्यावे.
शेवटी, मान्सून हा भारतासारख्या शेतीप्रधान देशासाठी अत्यंत महत्त्वाचा हवामान घटक आहे. त्यामुळेच त्याच्या आगमनाची वाट सगळेच पाहतात आणि त्याची तयारी करतात. गरज आहे ती शांततेने मान्सुनचा स्वागत करण्याची आणि त्याचा लाभ घेण्याची. Monsoon 2024
